Voorheen was de ultieme espresso alleen buitenshuis te drinken, maar inmiddels is er een breed assortiment aan espressomachines beschikbaar om ook thuis een heerlijke espresso, cappuccino of latte macchiato te zetten. Met het juiste apparaat kun je zelf de lekkerste koffiespecialiteiten maken.
Er zijn 3 soorten espressomachines: volautomatische espressomachines, half-automatische espressomachines en manuele espresso machines. De volautomatische espressoapparaten zijn de laatste jaren het meest populair.
Hieronder vertellen we je meer over espresso in het algemeen, de type espressomachines en waar je op kunt letten bij de aankoop van een espressomachine.
Wat is ‘espresso’?
Bij het maken van een espresso wordt heet water onder hoge druk door fijn gemalen koffie geperst. Bij een echte originele espresso wordt gebruik gemaakt van exact 7 tot 7,5 gram vers gemalen koffie en een druk van 9 tot 12 bar. Een kopje espresso is 30ml. Om deze druk te bereiken wordt meestal een machine met een maximale pompdruk van 15 bar gebruikt. Als de hoeveelheid gemalen koffie of de effectieve druk niet gelijk is aan deze hoeveelheden, is er officieel geen sprake van een echte espresso.
Een hogere pompdruk betekent niet dat de espresso beter is. De kwaliteit van de espresso is vooral afhankelijk van de kwaliteit van de bonen, de branding, versheid (wordt er gebruik gemaakt van verse (gemalen) bonen), en de manier waarop de koffie wordt gezet (waterhoeveelheid, koffiehoeveelheid, maalgraad, aandrukken, doorlooptijd)
Wat is het verschil tussen espresso en ‘normale’ koffie?
Het belangrijkste verschil tussen espresso en normale koffie is vooral de smaak. Omdat het water onder druk door de koffie wordt geperst, wordt er zeer veel smaak onttrokken aan de koffiemaling. Hierdoor is de smaak van espresso intenser en krachtiger. Omdat het water onder druk door de koffie wordt geperst, ontstaat er een crema-laag.
Met een volautomatische espressomachine kun je vaak ook een café lungo maken. De café lungo heeft dezelfde smaak als een normale espresso, maar loopt langer door waardoor de hoeveelheid (grootte van de kop) gelijk is aan een normale koffie.
Espresso is niet noodzakelijk beter van kwaliteit. Filterkoffie kan ook goed en lekker zijn. Het is dus een kwestie van smaak! De kwaliteit van een koffie is vooral afhankelijk van de kwaliteit van de bonen en de manier waarop de koffie gezet is. De belangrijkste factor voor kwaliteit van koffie is de versheid. Koffiebonen verliezen na het malen snel hun verschillende aroma’s bij blootstelling aan licht, lucht, vocht, en warmte. Koffie zetten van versgemalen bonen is dus altijd het beste en het lekkerste!
Hoe herken ik een goede espresso?
Een goede espresso herken je aan de donkere kleur, een mooie crema-laag. een heerlijk aromatische geur en een sterke smaak.
Hoe maak ik een goede espresso?
Volgens de Italiaanse barista’s zijn er de 4 M’s die de smaak van de espresso het meest beïnvloeden. Dit zijn:
Wil je verzekerd zijn van een goede espresso en minder afhankelijk zijn van de invloed van deze M’s? Kies dan een goede volautomatische espressomachine. In combinatie met goede kwaliteit koffiebonen, hoeft u geen barista te zijn om zelf de lekkersste espresso te zetten!
Koffiebonen
Er bestaan twee soorten koffiebonen; de Arabica of de Robusta koffieboon. De Robusta boon is wat bitterder van smaak en bevat meer cafeïne. De beste kwaliteit is de Arabica; deze is milder van smaak, meer aromatisch en bevat minder cafeïne. De bonen worden met de hand of machinaal geplukt. De boon wordt afhankelijk van de sterkte gebrand, van licht naar donker.
Koffiebonen, Espressomaling of Capsules/Cups?
De aanschaf van een (volautomatische) espressomachine betekent vaak een aankoopprijs van een paar honderd euro. Dit lijkt duur, echter de prijs per kopje espresso op basis van koffiebonen is vrij laag (5-10 cent). De prijs per kopje koffie op basis van espresso capsules of cups is al snel 3x zo duur! Als je espresso zet van koffiebonen scheelt dat op jaarbasis al gauw een paar honderd euro en ben je uiteindelijk met een volautomatische espresso toch goedkoper uit. Daarbij maak je bij een (volautomatische) espressomachine gebruik van vers gemalen koffiebonen en dus de lekkerste espresso!
In de manuele en semi-automatische espressomachines gebruik je (vers) gemalen espressomaling of espressoservings. Espresso servings zijn een soort dikke pads die je in de machine plaatst. Vaak zijn er ook ombouwsets te koop voor de machines, zodat je het systeem kunt gebruiken voor zowel losse koffie als servings.
Soorten espressoapparaten
Er zijn globaal gezien 3 soorten espressomachines:
Bij een volautomatische espressomachine kost het je geen enkele moeite om een perfecte espresso te maken. De belangrijkste functies zijn voorgeprogrammeerd, dus het werkt heel eenvoudig. De bonen worden gemaald, de juiste hoeveelheid koffiemaling wordt bepaald en aangedrukt, de juiste hoeveelheid water wordt gebruikt; de espresso naar jouw keuze wordt gezet. Met één druk op de knop heb je een heerlijke Italiaanse espresso, ristretto of macchiato (met warme, opgeklopte melk). Afhankelijk van de machine heb je de mogelijkheid om zelf één en ander in te stellen; de gebruikte waterhoeveelheid, koffiehoeveelheid, de maalgraad,
koffiesterkte, crema-laag en zelfs de temperatuur. Zo heb je de voordelen van een automatische machine, maar heb je tegelijkertijd wel de mogelijkheid om je espresso precies af te stemmen op je persoonlijke smaak.
Een meer traditionele manier van espresso zetten is met de half-automatische espressomachine. Hierbij dien je meer handeling zelf te doen, en heb je dus zelf meer invloed op de smaak van de espresso. Bij deze machines maak je gebruik van voorgemalen koffiebonen. Je kunt bijvoorbeeld de hoeveelheid koffie, de maalgraad van de koffie en de hoeveelheid water zelf bepalen.
Om een manueel espressoapparaat of piston te gebruiken heb je de meeste expertise nodig; hierbij moet handmatig het water door de espressomaling worden gedrukt.
Kooptips
Voor espressomachines geldt vaak: hoe groter jouw budget, des te meer functies en mogelijkheden of des te mooier en luxer de afwerking van het apparaat.
Type machine
Het is vooral belangrijk vooraf te bedenken wat voor type machine je zoekt. Ben je al enigszins ervaren of wil je graag de meest traditionele manier van espressozetten gaan toepassen? Dan is een semi-automatische of manuele espressomachine wellicht iets voor jou. De meeste mensen kiezen echter voor de luxe van een volautomatische espressomachine; hierbij hoef je geen speciale handelingen te doen of leren, maar krijg je met een druk op de knop een heerlijke espresso of een andere lekkere koffiespecialiteit.
Wil je wel de luxe van een automatische machine maar een espresso kunnen maken die precies aan jouw wensen voldoet? Kies dan een volautomatische espressomachine waarbij je nog een aantal dingen zelf kunt instellen, zoals de water- en koffiehoeveelheid, maalgraad, koffiesterkte, crema-laag of zettemperatuur. Bij de meest luxe machines kun je de door jouw gewenste drank niet alleen instellen maar ook programmeren door middel van een persoonlijk gebruikersprofiel. Zo kun je voor elke huisgenoot een koffie maken precies naar zijn of haar wensen. Philips-Saeco heeft zelfs een espresso machine (Xelsis Digital ID) waar je door middel van je eigen vingerafdruk je eigen gebruikersprofiel activeert en jouw persoonlijke perfecte espresso wordt gezet!
Keramische maalschijven
De volautomatische espressomachines malen de koffiebonen met zogenaamde maalschijven. Dit is dus een cruciaal onderdeel van de machine. Keramische maalschijven bieden veel voordelen boven (goedkopere) metalen maalschijven: ze leveren altijd een constante kwaliteit koffiemaalsel, zorgen dat de koffie niet overhit raakt tijdens hete malen en voorkomen een metaalsmaak. Kortom, keramische maalschijven zorgen voor optimaal smaakbehoud. Bovendien maken keramische maalschijven minder geluid tijdens het malen, dus de machine werkt stiller.
Koffiebonen zijn een natuurproduct en kunnen dus onderling nogal van elkaar verschillen: iedere koffiemelange is uniek en gedraagt zich ook op geheel eigen wijze. Een systeem dat rekening houdt met de verschillende bonen is optimaal. Philips Saeco heeft hiervoor het Saeco Adapting System; de keramische maalschijven worden automatisch ingesteld om de juiste hoeveelheid maling te creeeren. Welke melange u ook drinkt, deze wordt altijd op precies de juiste wijze behandeld.
Voorzettechnologie / Pre-Brewing
Een espressomachine met voorzettechnologie bevochtigt de maling voordat de koffie werkelijk wordt gezet. Zo krijgt het de kans zijn smaak ten volle te onthullen. Hoe langer de voorzettijd, des te intenser de smaak van de espresso. Hierdoor kunt u nog meer genieten van de smaak van uw espresso.
Cappuccino of andere koffiespecialiteiten op basis van melk
Wil je graag cappuccino kunnen zetten of andere koffiespecialiteiten op basis van melk? Dan is het verstandig om een machine te kopen met een melkopschuimfunctie. Met een pannarello kun je melk opschuimen (in een apart kannetje of kopje) en vaak is deze ook geschikt als heet water tap (voor bijvoorbeeld thee). Een geïntegreerde melkkan is helemaal handig, daarmee zet je met één druk op de knop een cappuccino of latte macchiato.
Let goed op het aantal boilers in de espressomachine. Een machine met 2 boilers (vaak ‘Instant Steam’ genoemd)kan zowel de koffie als de melk tegelijk opwarmen en dat is natuurlijk cruciaal bij het zetten van een lekkere cappuccino. Bij een machine met 1 boiler (vaak ‘Rapid Steam’ genoemd) moet de machine zowel voor de koffie als voor de melk eerst opnieuw opwarmen, dus duurt het langer voor je cappuccino klaar is.
Gebruiksgemak
Let bij het kopen op de grootte van het koffiebonenreservoir, het waterreservoir en de capaciteit van de afvallade. De aanwezigheid van koffiepoedervak is handig als je naast koffiebonen ook koffie wilt zetten op basis van koffiepoeder (bijvoorbeeld voor decafé).
Wil je optimaal gebruiksgemak? Dan kun je nog letten op de aanwezigheid van een LCD-schermpje (van heel simpel tot een uitgebreid kleurenscherm). Een verwarmd kopjesplateau is handig om de kopjes te verwarmen voordat je de espresso er in schenkt.
Onderhoud en reinigen van de machine
Let op dat u een machine koopt met uitneembare zetgroep, dan is het binnenwerk van de machine eenvoudig te reinigen; u kunt de zetgroep dan gemakkelijk uitnemen, afspoelen en terugplaatsen.
Het ontkalken van uw espressomachine is van levensbelang. Lees goed in de gebruiksaanwijzing van uw machine hoe u dit moet doen en hoe vaak.
Om uw machine goed te kunnen onderhouden, kies je voor een espressomachine waarbij u met een druk op de knop automatisch het koffiecircuit kunt reiniging en ontkalken. De meest luxe espressomachines hebben ook een functie waarmee je het melkcircuit automatisch kunt reinigen.
Wat is het verschil tussen een espresso en gewone koffie?
Proef een espresso en je begrijpt direct het verschil met filterkoffie. De smaak is voller, het aroma rijker en de body dichter en zachter. Dat komt door de bijzondere bereidingswijze van de espressomachine, waarbij water onder hoge druk door een fijne koffiemaling gaat zodat de oplosbare stoffen er snel aan worden onttrokken. De kwaliteit van het resultaat is afhankelijk van een aantal belangrijke factoren: de hoeveelheid koffie, de druk die wordt uitgeoefend, de watertemperatuur, de fijnheid van de maling en de extractietijd.
Wat kan ik met een stoompijpje?
Met een stoompijpje kun je melk opwarmen voor cappuccino. Via het stoompijpje kan ook heet water worden gemaakt voor thee. Je kunt het stoompijpje dan gebruiken als heetwatertap. Niet alle espressomachines beschikken over deze functie.
Hoe reinig ik een espressomachine?
Kalkaanslag wordt verwijderd met speciale ontkalker, in vloeibare vorm of in tabletten. Sommige apparaten kunnen dit ook zelf. Verwijder na gebruik altijd de koffieresten en zorg voor schoon water in het reservoir. Daarmee voorkom je vervuiling van de machine.
Wat is het verschil tussen cups en servings?
Cups en servings zijn beiden gevuld met een standaard hoeveelheid gemalen espressokoffie. Cups zijn per stuk verpakte kleine metalen containers, terwijl servings in een soort papieren filter zitten. Cups zijn bol van vorm terwijl de servings plat zijn. Servings en cups zijn duurder dan de losse koffie of koffiebonen.
Wat is bar?
De sterke smaak van espresso wordt verkregen door de soort koffie en de manier waarop de koffie wordt gezet. Met behulp van hoge druk wordt het water door de koffie geperst. De pompdruk waarmee het water door de koffie wordt geperst, wordt weergegeven in bar. Espressomachines met 15 bar of hoger kunnen een effectieve druk van 10-12 bar voor het koffiezetten produceren.
Hoe maak ik de perfecte espresso?
De kwaliteit van het resultaat is afhankelijk van een aantal belangrijke factoren: de hoeveelheid koffie, de druk die wordt uitgeoefend, de watertemperatuur, de fijnheid van de maling en de extractietijd. En natuurlijk je eigen voorkeur. Hierbij wat tips om tot een optimaal resultaat te komen. Belangrijk is dat het water dat je door de koffie perst erg heet is, maar niet kokend. De beste temperatuur is circa 90 tot 92°C. Ook is het belangrijk dat je de juiste koffie gebruikt, koffie die speciaal gemalen is voor een espressoapparaat. De juiste maalgraad heb je wanneer 30cc water binnen 25 à 30 seconden door 7 gram koffie is geperst. Deze koffie is fijner gemalen dan filterkoffie. De gemalen koffie, ongeveer 7 gram, moet je goed aandrukken in de filter. De filter bevindt zich in de filterhouder, die je met een halve draai aan het apparaat bevestigt. De meeste apparaten worden geleverd met een 1- en 2-persoonsfilter. Als laatste moet het hete water met de juiste druk, circa 9 bar, door de filter worden geperst. De combinatie van de juiste druk en de juiste geperste, gemalen koffie geeft je espresso zijn karakteristieke crèmelaagje (la crema). Let op: een constante temperatuur is belangrijk voor het zetten van een goede espresso. Daarom is het ook belangrijk dat het kopje al opgewarmd is voordat de koffie erin gaat. In een Italiaanse koffiebar staan daarom de espressokopjes bovenop de espressomachine.
Hieronder vind je een alfabetisch overzicht van de gebruikte begrippen op de specificatiepagina.
Aansluiting waterleiding
De meeste espressomachines maken gebruik van een waterreservoir. Er zijn ook apparaten die rechtstreeks op de waterleiding kunnen worden aangesloten.
Aantal kopjes per keer
Per keer kun je 1 of 2 kopjes espresso zetten. Er zijn ook grotere machines die 4 kopjes aankunnen.
Auto-ontkalken
Kalkaanslag wordt verwijderd met speciale ontkalker, in vloeibare vorm of in tabletten. Sommige apparaten kunnen dit ook zelf. Dit is auto-ontkalken.
Auto shut-off
Het espressoapparaat slaat automatisch af na een tijd stand-by te hebben gestaan. Dit is een beveiligingsfunctie.
Capuccino
Espresso is ook de basis voor een lekkere cappuccino. Met behulp van een systeem met een stoompijpje kun je snel melk opwarmen. Via het stoompijpje kan ook heet water worden gemaakt, bijvoorbeeld voor thee. Als het espressoapparaat niet over een stoompijpje beschikt, kun je de melk ook altijd opwarmen in de magnetron of in een pannetje. Een extra functie is het melkreservoir, waarmee je snel en gemakkelijk melk opwarmt. Gebruik hiervoor wel houdbare melk, aangezien het reservoir niet koelt.
Heetwatertap
Als een extra functie biedt espressoapparatuur soms een heetwatertap. Hiermee kun je meteen thee zetten. Soms zit deze functie in het stoompijpje, soms is het een losse tap.
Inhoud waterreservoir
Het waterreservoir heeft een bepaalde capaciteit, voldoende voor een aantal kopjes koffie. Zorg wel altijd voor vers water. Dat komt de smaak van de koffie ten goede. Reinig het apparaat ook tijdig met ontkalker, mocht dit nodig zijn. Hiervoor zijn speciale ontkalkers te koop en sommige apparaten kunnen het zelf. Inbouwapparaten en de duurdere apparaten kunnen op een waterleiding worden aangesloten, zodat je altijd vers water hebt.
Koffiesterkte instelbaar
De koffiesterkte is niet altijd handmatig instelbaar: vaak gebeurt dit automatisch. Als je zelf de sterkte wilt bepalen is deze functie onmisbaar.
Ontkalker
Reinig het apparaat tijdig met ontkalker als dit nodig mocht zijn. Hiervoor zijn speciale ontkalkers te koop en sommige espressoapparaten kunnen het zelf. Inbouwapparaten en de duurdere espressoapparaten kunnen op een waterleiding worden aangesloten zodat je altijd vers water hebt.
Pompdruk
De sterke smaak van espresso wordt verkregen door de soort koffie en de manier waarop de koffie wordt gezet. Met behulp van hoge druk wordt het water door de koffie geperst. Dit gebeurt met een van de volgende technieken: met een pomp, via stoom, de post-in style of centrifugaal. De meeste espressoapparaten gebruiken het pompsysteem of stoom. Het pompsysteem levert hogere druk dan via stoom. De stoom wordt opgewekt door het koken van water. Dit apparaat is makkelijker in gebruik en goedkoper in aanschaf. De pompdruk waarmee het water door de koffie wordt geperst, wordt weergegeven in bar. Espressomachines met 15 bar of hoger garanderen prima espresso.
Soort koffie
Een espressoapparaat werkt op fijngemalen koffie, je kunt zelf kiezen in welke vorm. Je kunt kiezen voor cups, je kunt zelf bonen malen of of je gebruikt servings. Vaak zijn er ook ombouwsets te koop voor de machines, zodat je een losse koffie kunt gebruiken en servings.
Stoompijpje
Met behulp van het stoompijpje kun je snel melk opwarmen. Via het stoompijpje kan ook heet water worden gemaakt voor bijvoorbeeld thee. Als het espressoapparaat niet over een stoompijpje beschikt, kun je ook snel melk opwarmen in de magnetron of in een pannetje.
Systeem
De sterke smaak van espresso wordt verkregen door de soort koffie en de manier waarop de koffie wordt gezet. Met behulp van hoge druk wordt het water door de koffie geperst. Dit gebeurt met een van de volgende technieken: met een pomp, via stoom, de post-in style of centrifugaal. De meeste espressoapparaten gebruiken het pompsysteem of stoom. Het pompsysteem levert hogere druk dan via stoom. De stoom wordt opgewekt door het koken van water. Dit apparaat is makkelijker in gebruik en goedkoper in aanschaf. De post-in style is een handmatige pomp waarbij je zelf voor de druk moet zorgen door middel van het bedienen van het apparaat. Het centrifugale systeem draait koffie en water rond en zet op die manier espresso.
Timer
Als het espressoapparaat beschikt over een klok en timer kun je het apparaat van tevoren instellen. De espresso wordt dan gezet op het door jou gekozen tijdstip.
Type
Bedenk of je alleen een espressomachine wilt of een dubbel apparaat, namelijk inclusief een ' traditioneel' koffiezetapparaat voor filterkoffie. Deze combinaties zijn functioneel in gebruik en je hebt niet twee losse apparaten in de keuken staan, maar één. Beide machines zijn ook tegelijkertijd te gebruiken.
Warmhoudplaat kopjes
Voorverwarmde kopjes zijn essentieel voor een ultieme espresso. Met een warmhoudplaatje zijn de kopjes altijd op de juiste temperatuur.
Waterreservoir
Het waterreservoir van een espressoapparaat heeft een bepaalde capaciteit, voldoende voor een aantal kopjes koffie. Zorg wel altijd voor vers water, dat komt de smaak van de koffie ten goede.